Çocukluk Çağında Boy Uzaması

Persantil çizelgesi nedir?

Çocukların boy, kilo ve baş çevresi büyümelerini takip etmek için kullanılan en yaygın yöntem persantil çizelgeleridir. Bir çocuğun kendi cinsiyeti ve yaşındaki diğer çocuklara göre hangi düzeyde olduğunu değerlendirmek için persantil çizelgesi bir ölçüttür. Yani çocuğunuz 50. persantilde ise aynı cinsiyet ve yaşta 100 çocuk arasında 50. sırada demektir.

Hangi persantilde olmak normaldir?

3-97 persantil değerleri arasını normal olarak değerlendirilir. 3 persantil altında ya da 97 persantil üstünde olmak mutlaka değerlendirme yapılmasını gerektirir. Persantil çizelgesi değerlendirirken tek ölçümden ziyade persantilin seyri daha kıymetli fikir vermektedir. Yani 50 persantilde giden bir çocuğun 10 persantile düşüş göstermesi yine hastalık belirtisi olabilir.

Boy uzaması ne zaman biter?

Normal zamanda ergenliği başlamış sağlıklı bir kız çocuğunda 16 yaş, erkek çocukta ise 18 yaşa kadar boy uzaması devam eder. Ancak boy potansiyelini belirleyen ana etmen kemik yaşıdır. Kemik yaşının ileri olmasına yol açan erken ergenlik, obezite, hipertiroidi, böbrek üstü bezi hastalıkları gibi durumlarda bu yaşlardan çok daha önce büyüme durabilir.

Yine ergenlik gecikmesi, büyüme hormon eksikliği, hipotiroidi gibi durumlarda kemik yaşı geride olup uzama daha ileri yaşlarda devam edebilir.

Boy uzaması için ne yapmalıdır?

Boy uzamasını genler, hormonlar, ilaçlar, kronik hastalıklar, beslenme, spor ve stres gibi birçok faktör etkilemektedir. Genetik faktörleri değiştirmek şu an için mümkün değildir. Hormon eksikliği ya da fazlalığı nedenli büyüme sorunu yaşanıyorsa bunun tedavi edilmesi gerekmektedir.

Çevresel faktörlere baktığımızda stres ve yaşanan psikolojik problemler hormonların işlevlerini negatif etkileyebilir. Yine beslenme yetersizliği, vitamin ve mineral eksiklikleri büyümeyi olumsuz etkiler. Spor yapmanın, özellikle yerçekimine karşı yapılan hareketlerin boy uzamasına olumlu katkısı vardır.

Bitkisel karışımlar, takviye vitaminlerinin boy uzattığına dair bilimsel kanıt yoktur. Kemik yaşı ilerleyip büyüme plakları (epifiz) kapanırsa boyu uzatabilecek bir yöntem yoktur.

Boy uzaması artırmak için hangi takviyeyi kullanalım?

Tespit edilmiş bir vitamin ya da mineral eksikliği var ise onun tedavisi boy uzamasını artırır ama onun dışında takviye vitamin kullanmak uzamayı arttırmaz. Dengeli ve yeterli bir diyet ile beslenme yeterlidir. Yemek seçen bir çocuğunuz varsa yemediği besinler için takviye gerekip gerekmediğini hekiminiz iel konuşmalısınız.

Çocuğunuzda boy uzamasının yetersi olduğunu düşünüyorsanız hangi doktora başvurmalısınız?

Boy uzaması çocuk endokrinolojinin ilgi alanlanıdır ve tedavisi bu alanda uzman hekimler tarafından yapılmalıdır.