Çocuklarda Tiroid Hastalıkları

Tiroid bezi nedir?

Tiroid bezi boynun ön ve ortasında yer alan ve tiroid hormonu salgılayan organdır.

Tiroid hormonu ne işe yarar?

Tiroid hormonları (T3 ve T4) vücutta büyüme, gelişmenin yanı sıra birçok metabolik sürecin sorunsuz ilerlemesi için gereklidir. Özellikle beyin gelişiminin ve büyümenin önemli olduğu çocukluk döneminde tiroid hastalıklarının önemi daha da belirgin hale gelmektedir.

Guatr nedir?

Guatr tiroid bezinin büyümesidir. Tiroid bezinin fonksiyon bozuklukları eşlik edebileceği gibi, fonksiyon bozukluğu olmadan da sadece boyutta büyüme olabilir. Guatr varlığında nedeni araştırılmalı, tiroid bezinin içinde nodül olup olmadığı tespit edilmelidir. Her büyümüş tiroid bezi ameliyat edilmez. Ancak bez çok büyür ve yutkunurken ya da yatarken rahatsızlık hissi oluşturursa o zaman ameliyat planlanır.

Çocuklarda Hipotiroidi nedir?

Tiroid hormonunun eksik olması demektir. Guatr ve hipotirodi birbirinden ayrı kavramlardır. Biri bezin boyutu ile ilgili iken diğeri fonksiyonu ile ilgili kavramlardır.

Daha büyük çocuklar çabuk üşüme, yorulma, unutkanlık, ders başarısında azalma, kilo artışı, saç dökülmesi, saç uzamasında yavaşlamadan yakınır ve daha depresif bir ruh halinde olabilirler. Çocuğun büyümesi duraklar ve boyu kısa kalabilir. Ergenlik gecikir. Tedavi edilmeyen ağır hipotiroidisi olan çocuklarda kas yapısında bozulma olabilir (Kocher-Debre Semelaigne Sendromu). Kan yağlarında yükselme görülebilir.

Hipertiroidi nedir?

Tiroid hormon fazlalığı demektir. Halk arasında “zehirli guatr” olarak da bilinmektedir.

Çocuklarda hipertiroidi belirtileri nelerdir?

• Sinirlilik,
• Çarpıntı,
• Ellerde titreme,
• Sıcak basması,
• Terleme,
• Duygusallaşıp çok kolay ağlama,
• İshal,
• Saç dökülmesi,
• Halsizlik,
• Yorgunluk,
• Okul başarısında azalma,
• İshal,
• Boyunda şişlik,
• Gözlerin öne doğru çıkması gibi şikayetler ortaya çıkabilir.

Tedavi edilmeze tansiyon yüksekliği, kalp yetmezliği gibi ciddi sorunlara yol açabilir.

Tiroid bezinin çalıştığını nasıl anlayabiliriz?

Kandan bakılan TSH, sT4 ve sT3 hormonlarının yaşa göre olması gereken seviyelerine bakarak tiroid bezinin fonksiyonunu değerlendiriyoruz.

Tiroid bezinin az çalışmasına kim bakar?

Tiroid bezinin hastalıklarının tanı ve tedavisini ilk 18 yaşta çocuk endokrinoloji alanında uzmanlaşmış hekimler yapmaktadır.

Lahana, brokoli, karnabahar gibi besinler guatrojen olarak adlandırılmaktadır. Bu besinlerin tiroid hastalığı olan kişilere tamamen yasaklanmasına gerek yoktur. Ancak aşırı miktarda tüketilmesi önerilmez.

İşlenmiş etler, paketli gıdaların içerisinde katkı maddeleri ve endokrin bozucuların otoimmuniteyi tetikleyip tiroid hastalığına yol açabileceğini söyleyen yayınlar vardır. Sağlıklı ve dengeli beslenmenin tiroid hastalıklarından korunmak için önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Tiroid tedavisi var mı?

Evet. Tiroid bezindeki hastalığa göre tedavi planlıyoruz. Tiroid bezi az çalışıyorsa (hipotiroidi) hap şeklinde tiroid hormonu veriyoruz. Hızlı çalışıyorsa (hipertiroidi) o zaman tiroid hormonunun yapımını baskılayacak hap tedavisi veriyoruz.

Eğer ilaç tedavisi ile kontrol altına alamadığımız bir durum olursa o zaman ameliyat kararı verebiliyoruz. Tiroid nodullerininde tedavi ve takip kararını belirleyen birçok nokta var. Büyük ya da ultrasound incelemesinde kanser yönünden şüpheli bulgular varlığında biyopsi kararı veriliyor. Çıkan sonuca göre de izlem ya da ameliyat kararı veriyoruz.