Çocuklarda D Vitamini Eksikliği

D vitamini nedir?

D vitamininin esas görevi normal kalsiyum ve fosfor dengesini sağlayarak kemik sağlığının korunması olmakla birlikte insan vücudunda birçok işlevi vardır.

Güneş ışınlarının etkisi ile cilt, karaciğer ve böbrekte bir takım aktiviteler sonucunda aktif D vitamini sentez edilir. Ayrıca balık, balık yağı, yumurta gibi besinlerde yüksek oranda bulunur.

D vitamini faydaları nedir?

D vitamini bağırsak ve böbrekten kalsiyum emilimi ve emilen kalsiyumun kemiklere yerleşmesi için gereklidir. Ayrıca fosforun emiliminden de sorumludur. Yani kemik sağlığı için oldukça önemlidir. Son yıllarda kemik sağlığına etkilerinin yanı sıra bağışıklık sisteminde de kritik önemi olduğu görülmüştür.

Çocuklarda D vitamini kaç olmalı?

25(OH) vitamin D düzeyi 20 ng/ml üzerinde ise D vitamini düzeyinin yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Bunun altındaki değerlerde D vitamini eksikliği vardır.

D vitamini eksikliği neden olur?

Azalmış D vitamini sentezi (kapalı giyim tarzı, kıyafetler üzerinden güneşe maruz kalınması, güneş kremi kullanımı, camın arkasından güneşlenme, koyu cilt rengi, yaşanılan bölgede güneşin geliş açısı, hava kirliliği, mevsim) besinlerle alınan D vitaminin emiliminin bozulması (şişmanlık, çölyak hastalığı...) ilaçlar ve bazı genetik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilir

Günümüzde en sık gördüğümüz neden çocukların açık havada yeteri kadar sürede güneş ışınına maruz kalmaması sayılabilir. Çünkü büyük çocuklar günümüzde okul, dersane gibi mekanlarda günlerini geçirmekte iken küçük çocuklarda bazen hasta olabilir korkusu ile dışarı çıkarılmamaktadır.

Pencerenin arkasından güneş ışığı almak D vitamini sentezletir mi?

Pencere camının arkasından güneş ışığına maruz kalmak D vitamin sentezi için yeterli olmaz.

Çocukluk çağında rutin D vitamini profilaksisinin uygulanması sonucu görülme sıklığı azalma göstermekle birlikte en sık görülen raşitizm tipi D vitamini eksikliğine bağlı gelişen tiptir.

Raşitizm bulguları nelerdir?

Bebeklerde kafatası kemiklerinde yumuşaklık (kraniotabes),bıngıldak geç kapanması, alın bölgesinde çıkıklık, göğüs kafesinde kemiklerinde birleşim yerinde tespih tanesi gibi kemik çıkıntıları, diş çıkmasında gecikme, göğüs şeklinde bozukluklar, kemik kırıkları görülebilir.

Çocuk büyüdükçe kaslarda zayıflık, gevşeklik, kemik ağrıları ve kemik deformiteleri belirginleşir. El bilekleri genişler, kemiklerde eğrilmeler özellikle bacaklarda belirgin olur. Bacaklar O ya da X şeklini alabilir. Yürüme gecikir. Boy kısalığı olur. Kalsiyum düşüklüğüne bağlı havale, zatürre, kalp yetmezliği gibi ciddi durumlar ortaya çıkabilir.

Çocuklarda D vitamini eksikliği belirtileri nedir?

Daha büyük çocuklarda halsizlik, yürüme güçlüğü, kemik ağrısı, güçsüzlük, saç dökülmesi, baş ağrısı, depresyon, değişken ruh hali, uykusuzluk, aşırı terleme belirtiler ortaya çıkabilir. Büyük çocukların epifiz hatları kapandığı için kemiklerinde süt çocuklarında olduğu gibi büyük deformiteler gelişmez ancak onlarında kemikleri D vitamini eksikliğinden olumsuz etkilenir.

Kemik doruk kitlesinde çocuk döneminde erişildiği göz önüne alındığında çocukluk dönemindeki eksikliğin çok önemli olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Eksik doz almamız halinde de tedavi yeterli olmaz. Bu nedenle doz ve tedavi süresi bu konuda uzmanlaşmış hekimler tarafından belirlenmelidir.

Çocuklarda D vitamini eksikliği olan ne yemeli?

Yumurta, bazı balıklar, karaciğer D vitamini içeren besinler olmakla birlikte besinlerden D vitamini ihtiyacını karşılayabilmek mümkün değildir. Yeterli D vitamini için uygun süre güneşlenmek gerekmektedir.

D vitamini sürekli neden düşer?

D vitamin sentezi için yeterli sürede güneş ışını almak önemlidir. Ancak güneş ışınlarının etkisini etkileyen mevsim, hava kirliliği, coğrafik konum, güneş kremi kullanımı, cilt rengi gibi birçok risk faktörü vardır.

Genel olarak bebeklerin, üstlerinde yalnızca bez varken; haftada 30 dakika; giyinik iken haftada iki saat, daha büyüklerin ellerinin ve yüzünün; haftada üç kez, günde 20 dakika güneş görmesi D vitamini ihtiyacı için yeterli görülürken günümüzde yaşam koşulları ve hastalık endişesi nedeniyle D vitamini eksikliği sık olmaktadır. Bu nedenle D vitamini desteği kaçınılmaz hale gelmektedir.

Çocuklarda D vitamini tedavisi nasıl yapılır?

D vitamini eksikliğinin derecesi ve hastanın kliniğe göre D vitamini dozu ve süresi doktorunuz tarafından belirlenmelidir. Fazla alınması da ciddi sorunlara yol açabilir.

Çocuklarda D vitamini eksikliği önlenebilir mi?

Yenidoğan döneminde başlayarak bebeklerde mutlaka 400 IU/gün, erken doğdu ise 800IU/gün D vitamini başlanmalı ve düzenli kullanılmalıdır. Yine D vitamini ihtiyacının arttığı ergenlik, gebelik durumunda D vitamini takviyesi alınmalıdır. Her çocuk kendi özel koşullarında değerlendirilerek risk grubundaki çocuklara koruma dozuna D vitamini verilebilir.