Çocuk yaş grubunda hipofiz bezi, adrenal bez, tiroid bezi, her iki cinsteki yumurtalıklar ve pankreas gibi hormon üreten organların bozukluklarını tedavi eden bilim dalıdır. Sadece hastalıklara bakmayıp ayrıca çocuk endokrinoloji uzmanı çocuğun sağlıklı büyümesini ve zamanında ergenliğe girdikten sonra erişkin döneme varmasını izleyen bölümdür.
Çocuk endokrinolojisi, bebeklikten ergenlik dönemine kadar uzanan süreçte, çocukların hormonal sistemlerini inceleyen tıbbi bir uzmanlık dalıdır. Endokrin sistem, büyüme, gelişme, metabolizma, cinsiyet gelişimi ve enerji dengesi gibi temel vücut işlevlerini düzenleyen hormonları üretir. Çocuk endokrinologları, bu sistemi etkileyen hastalıkların tanı ve tedavisi konusunda özelleşmiş doktorlardır. Özellikle büyüme bozuklukları, erken ya da geç ergenlik, tiroid hastalıkları ve diyabet gibi durumlar çocuk endokrinolojisinin temel ilgi alanlarıdır.
Çocuk endokrinoloji Bursa da birçok karmaşık hormonal hastalıkla ilgilenir. Bunların başında büyüme geriliği ya da aşırı boy uzaması, erken ya da gecikmiş ergenlik, tip 1 diyabet, obezite, tiroid hastalıkları (hipotiroidi, hipertiroidi, guatr),böbrek üstü bezi bozuklukları, doğuştan hormon eksiklikleri, cinsiyet gelişim bozuklukları ve kemik metabolizma hastalıkları (örneğin D vitamini eksikliği, raşitizm) gelir. Ayrıca genetik sendromlarla birlikte seyreden hormonal düzensizlikler de bu uzmanlık alanında değerlendirilir.
Çocuk endokrinoloji, doğumdan itibaren 18 yaşına kadar olan bireyleri takip eder. Ancak bazı özel durumlarda, özellikle hormonal bozuklukların yetişkinliğe taşındığı vakalarda, bu yaş sınırı esnetilebilir. Örneğin Tip 1 diyabet gibi kronik hastalıkların takibi bazı merkezlerde 21 yaşına kadar sürdürülebilir. Bu nedenle yaş sınırı, hastanenin çocuk endokrinoloji politikalarına göre değişiklik gösterebilir.
Çocuğunuzun boyu yaşıtlarına göre belirgin şekilde kısa ya da uzun kalıyorsa, ergenlik bulguları çok erken ya da çok geç başladıysa, kilo alımı anormal düzeydeyse, tiroid bezi ile ilgili sorunlar varsa ya da diyabet şüphesi bulunuyorsa çocuk endokrinolojiye başvurulmalıdır. Ayrıca el-ayak terlemesi, aşırı susuzluk, sık idrara çıkma, sürekli yorgunluk gibi belirtiler de hormonal hastalıkların habercisi olabilir. Aileler bu tür durumlarda gecikmeden uzman görüşü almalıdır.
Evet, aile hekimleri gerekli gördükleri takdirde çocuk endokrinoloji bölümüne sevk yapabilirler. Özellikle kamu hastanelerinde ya da üniversite hastanelerinde çocuk endokrinoloji polikliniklerine doğrudan randevu alınamayabileceğinden, aile hekiminin yönlendirmesi gereklidir. Sevk sistemi hem sağlık sisteminin işleyişi açısından önemlidir hem de uzman doktorların hasta yoğunluğunu yönetmelerine yardımcı olur.
Bursa Özel Doruk Nilüfer Hastanesi’nde Uzm. Dr. Özgecan Demirbaş çocuk endokrinoloji ve diyabet uzmanı olarak çalışmaktadır.
Bursa'da çocuk endokrinoloji hizmeti veren birkaç kamu hastanesi de bulunmaktadır. Başta Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Bursa Şehir Hastanesi, çocuk endokrinoloji birimleriyle hizmet verir.
Hizmet hayatına 2023 yılında başlayan Özel Doruk Nilüfer Hastanesi’nde Çocuk Endokrinoloji bölümü mevcuttur. Uzm. Dr. Özgecan Demirbaş çocuk endokrinoloji uzmanı olarak görev yapmaktadır.
Devlet hastaneleri için randevu MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) üzerinden ya da ALO 182 çağrı hattı aracılığıyla alınabilir. Ancak bazı durumlarda çocuk endokrinoloji bölümlerinde randevu almak zor olabilir; kontenjanlar sınırlıdır ve bekleme süresi uzayabilir. Bu gibi durumlarda aile hekiminin sevk yazmasıyla randevu şansı artabilir. Özel hastaneler için ise doğrudan hastanenin çağrı merkezinden veya internet sitesinden randevu almak mümkündür. Bazı özel merkezlerde online randevu platformları ya da mobil uygulamalar da kullanılmaktadır.
Çocuk endokrinoloji bölümünden yapılan muayene sonrası doktorunuz sizden bazı tetkikler isteyebilir ve hormonal tetkiklerin sabah, aç olarak verilmesi gerekmektedir. Bu nedenle çocuk endokrin bölümüne çocuğunuzu götürürken aç karnına ve sabah götürmeye gayret ediniz.
Uzm. Dr. Özgecan DemirbaşÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları UzmanıÇocuk Endokrinoloji Uzmanı
Uzm. Dr. Özgecan Demirbaş